Değerlendirme Merkezi’nde Yetkinlikleri Doğru Anlamak

İşe Alım ve Terfi sürecinizde kişilik envanteri, testler ve mülakatta başarılı oldunuz. Önemli bir diğer aşama olan Değerlendirme Merkezi daveti e-postanıza ulaştı. E-postayı okuduğunuzda içinizi bir heyecan sardı ve ardından hafif bir endişeye kapılmaya başladınız.

Davet mektubunda Vaka Analizi, Çalışan veya İş Arkadaşınızla bir Rol Oyunu, Inbox Posta Kutusu , Grup Çalışması şeklinde tam gün veya yarım günlük planlanmış bir ajanda önünüzde duruyor. Hemen internette araştırmaya koyuldunuz.

O da ne? Bir çok bilgi var ama çoğunun başarılı olmanız için size anlık tüyolar verdiğini kiminin de özgüveninizi artırmak için size sadece cesaret pompaladığını fark ettiniz. Ama bunların hiçbiri sizin gerçek anlamda neyi nasıl yapmanız gerektiğine ışık tutmadığını anladınız.

Bir danışanımın anlattığı küçük bir anektodu burada aktarmak isterim. Kendisi değerlendirme merkezi ile ilgili bir eğitim almak ister ve bir kişi ile anlaşır. 2 saat süresince kendisine güvenmesi konusunda telkin veren ve sorular soran kişiden görüşme süresinin dolması nedeni ile ne yapması gerektiğine dair en küçük bir ipucu olmadan eli boş seanstan çıkar. Bir diğer danışanım prova yaptırdığını belirten bir kişi ile aynı şekilde rol çalışması ile ilgili sağı solu belli olmayan tepkilerle dolu bir rol oyunu ve 1 sayfalık bir vaka içeriği ile kafası daha da karışmış olarak seanstan çıkar.

Bunlar size de tanıdık geldiyse, size küçük bir tavsiyem olacak. Değerlendirme Merkezi’ne Hazırlık konusunda eğitim ve uygulama çalışmasını alacağınız danışmanın muhakkak daha önce kurumsal bir değerlendirici olarak çalıştığına, yetkinlikler ve egzersizler konusunda ise tatmin edici bilgi birikimine ve uluslararası geçerliliği olan araçlara sahip olduğuna öncelikli olarak ikna olun. Sonrasında popülerlikten çok uzmanlığa odaklanın.

Şimdi gelin Yetkinliklere birlikte bakalım:

Belirsizliği Yönetmek:

Davet aşamasından itibaren değerlendirme merkezi günü içinde en önemli yetkinliklerden biri, stresinizi, endişe ve kaygınızı etkin yönetmek olacak. Bu karşımıza “Belirsizlikleri Yönetmek” Yetkinliği olarak çıkıyor. Gün boyunca her ne kadar hazırlık yapmış olsanız da beklemediğiniz, sizin için yeni olan durumlar ve bilgiler karşınıza çıkabilir. Eğer belirsizlik karşısında paniğe kapılıyor ve karar alamıyorsak bu yetkinliğimiz gelişim alanı olarak çıkabilir.  Bu nedenle belirsizliği etkin yönetmek için iyi bir hazırlık süreci geçirmeniz, bir çok vaka çalışması ile bilgi birikiminizi artırmanız ve pek çok farklı davranış karşısında nasıl bir tutum sergilemeniz gerekeceğini bilerek özgüveninizi ve yeterliliğinizi artırmanız çok faydalı olacaktır.

Motivasyon ve Dayanıklılık:

Değerlendirme günü içinde bir diğer önemli yetkinlik gün boyunca “Motivasyon Seviyenizi Korumak” ve 3D ile “Dayanıklılık” göstermektir. 3D nedir diye soracak olursanız, düşünsel, duygusal ve davranışsal olarak dayanıklı olmak.

Diyelim değerlendirme gününde sabah rol çalışması ile başladınız ve iyi geçmediğini düşündünüz, içinizde hafif bir burukluk ile moraliniz bozuldu. Bu duyguyu diğer egzersizlere aktarmanız durumunda hem vakaları tam olarak anlayamayacak yani düşünceleriniz karışık olacak hem de davranışlarınız bozulmaya başlayacak. Bu nedenle yaşadığınız herhangi bir olumsuzluğu o anda orada bırakıp diğer alanlara bulaştırmamak çok önemli. Yani motivasyon seviyemizi gün içinde belli bir seviyede korumaya gayret edelim, ne aşırı çoşkulu olalım ne de aşırı hassas davranalım.

Başarma Azmi ve Sonuç Odaklılık:

Önemli yetkinliklerden bir diğeri beklenen sonuçları elde etmek için “Başarma Azmi Sergilemek”, kararları ertelemeden almak ve elinizdeki kaynakları kullanarak sonuç elde etmek. En çok soru gelen ve anlaşılmayan yetkinliklerden biri de aynı zamanda “Sonuç Odaklılık” yetkinliği.

Bir çok danışanım iş hayatında sonuç odaklı olduklarını ancak değerlendirme raporlarında bu yetkinliğin gelişim alanı olarak öne çıkmasından oldukça dertli ve üzgün, aynı zamanda da anlaşılmaz buluyorlar. Bütün vakalar için beklenen sonuçların %80-90’nını size verilen süre içinde elde etmeniz sonuç odaklılık yetkinliğinizi geliştirebilir. Eğer normal iş hayatınızda da erteleme eğiliminiz varsa, risk almaktan çekindiğiniz ve çatışmaları etkin yönetemediğiniz için kararlarınızı başka toplantılara bırakıyorsanız ve elinizdeki kaynakları kullanıp işleri sonuçlandıracağınıza tüm işleri siz üstlenip zamanı etkin kullanamıyorsanız sonuç odaklılık yetkinliğiniz gelişim alanınız olabilir.

Analiz Etme ve Karar Alma:

Bir diğer önemli yetkinlik size verilen sözel ve sayısal bilgileri doğru anlamanız ve bu bilgileri kullanarak sonuca yönelik kararları zamanında alabilmenizdir. Vakalar içinde pek çok veri olduğu için “Analiz Etme” yetkinliği bunları olduğu gibi aktarmak değil veriler arasında ilişki kurarak çıkarımlarda bulunmak ve tespitler yapmaktır.

Küçük bir örnek veriyim, vakada ürünlerle ilgili satış cirosu, maliyet ve satış adetleri verilmiş olsun. Aynı zamanda bir diğer sayfada ekiple ilgili performans verileri, eğitim bilgileri ve çalışan sayısı gibi veriler olsun. Sizden beklenen bu ürünlerin karlılığının neden düşük olduğunu analiz etmeniz. Satış verilerini analiz ettiğinizde karlılığı düşük ürünleri tespit ettiniz ve ekibe baktığınızda performansı düşük olan arkadaşların ürün bilgisi ve satış eğitimlerinin eksik olduğunu gördünüz. Analizimiz sonucunda kararımızı verirken; “A ürününün karlılığında sert bir düşük söz konusu, bu üründen sorumlu olan ekip arkadaşlarımın ürün bilgisi eksikliği satış adetlerini ve karlılığı olumsuz etkiliyor. Buna yönelik ilk aksiyonum Ürün Bilgisi eğitimi vererek Satış Ekibi’nin performansını ve dolayısı ile Ciroyu artırmak.” Böylece hem analizinizi hem de sonuca yönelik kararınızı içeren aksiyonunuzu planlamış olursunuz. Analiz konusunda en çok yaşanan problem ya çok kısıtlı bir SWOT Analizi yapılması  ya da yapılan SWOT analizlerine yönelik aksiyonları içeren kararların alınmaması.

İletişim ve Etki Yaratma

Değerlendirme Merkezi günü içinde görevlerinizi yerine getirirken hazırlıklarınızı tamamladıktan sonra bunlarla ilgili pek çok etkileşimde bulunursunuz. Daha dışa dönük kişiler için gün içinde farklı kişilerle görüşmek ve iletişimde bulunmak çok motive edici olabilir ve görüşmeler içinde enerjilerinin yükseldiğini fark edebilirler. Daha içe dönük kişiler için ise gün boyunca çok sık farklı kişilerle iletişimde bulunmak zorlayıcı olabilir ve görüşmelerin sonunda enerjilerinin düştüğünü hissedebilirler.

Her vakada hazırlığınızı yaptıktan sonra en az 15 – 20 dk. danışmanlarla etkileşimde bulunacağınız için hazırlığınızı etki uyandıracak bir şekilde aktarmanız çok faydalı olur. Burada etki uyandırmayı “Şov Yapmak” gibi algılamayın. Her vakada beklenen görevlerle ilgili mesajlarınızı açık, anlaşılır şekilde aktarmak, görüşleri dinlemek, farklı görüş ve itirazları karşılarken tepkisel olmamak, ihtiyaçlara yönelik anlayış göstermek ve dikkate alarak çözümler sunmak faydalı olacaktır.

Değerlendirme günü içinde çalıştığınız Kurumun Yetkinlik Kılavuzunda aday olduğunuz Pozisyon için belirlenmiş olan kısaca belirttiğim 5 temel yetkinlik gibi pek çok yetkinliğe odaklanıyoruz. Bir Pozisyon için değerlendirilen yetkinlik sayısı en az 6 olabilir. Bu sayının Pozisyon seviyelerine göre 8, 10  veya 12 yetkinliğe çıkması da söz konusu. Her yetkinliği oluşturan pek çok davranış kalıbı olduğunu da düşünecek olursak gün sonunda davranışlarımızla ilgili oldukça kapsamlı bilgiler elde etmemiz mümkün.

Değerlendirme günü içinde farklı durumlar karşısında daha başarılı sonuçlar elde etmeniz için kişilik yapınızı da çok zorlamayacak doğru tutumları sergilemenin bizim elimizde olduğunu unutmayalım.

Bu yazımın yetkinlik gelişiminize ve kariyer yolunuza bir ışık tutmasını diliyorum.

Sevgilerimle

Tülay Bozkurt

Risus International

5 Temmuz 2020